رنگ خون انسان قرمز است ، اما خون برخی جانوران در شرایط مختلف ،رنگ های متفاوت دارد .در اانسان خون اکسیژن دار قرمز روشن و رنگ خون بدون اکسیژن قرمز تیره است . رنگ خون را مولکولهای هموگلوبین موجود در سلولهای قرمز خون ایجاد می کنند . رنگی غیر از قرمز نشان دهنده بیماری است .
خون قهوه ای انسان :مِت هموگلوبینمیا اختلالی است که در آن مِت هموگلوبین زیاد در خون تولید می شود . مت هموگلوبین رنگ قهوه ای شکلاتی دارد و در سطح بسیار کم در خون هر کسی وجود دارد . در مولکول مِت هموگلوبین آهن(اا) به آهن (ااا) تغییر عدد اکسایش داده است .هنگامی که آهن به این شکل است ،نمیتواند اکسیژن را حمل کند و سلول ها نمی توانند به اندازه کافی انرژی تولید کند . مِت هموگلوبینما ممکن است حالت وراثتی داشته باشد یا به وسیله مواد شیمیایی مانند بنزوکایین ،نیترات ایجاد شود .
خون سبز انسان: حالتی نادر در انسان به نام سو لف هموگلوبینمیا سبب می شود خون انسان سبز به نظر برسد . هنگامی که هیدروژن سولفید (یا یون سولفید) و آهن (ااا) در خون وارد می شوند ،اتم گوگرد به مولکول هموگلوبین متصل می شود و ترکیبی شیمیایی سبز رنگ به نام سولف هموگلوبین تشکیل می شود .این شکال از هموگلوبینم نیز نمی تواند اکسیژن حمل کند .
این حالت معمولاً بر اثر تماس با ذره های زیاد برخی داروها و مواد شیمیایی محتوی سولفو نامید مانند سوماتر یپیان ایجاد می شود . سولف هموگلوبین برخلاف مت هموگلوبین با درمان دارویی به هوگلوبین بر نمی گردد . اگر شخصی به این بیماری مبتلا شود باید خون او تعویض گردد .
خون آبی: خون برخی مهره داران به جای هموگلوبین محتوی هموسیانین است .هموسیانین همانند هموگلوبین پروتئینی محتوی یک فلز است و اکسیژن را منتقل می کند .هموسیانین پروتئینی است که محتوی اتم مس است . هموسیانین در حالت اکیژن دار به رنگ آبی و در شکل بدو ن اکسیژن بی رنگ است . هر مولکول هموسیانین محتوی دو اتم مس است . که با هم به یک مولکول اکسیژن متصل می شوند . اتصال اکسیژن به هموسیانین برگشت پذیر است .
اکسیژن دار شدن هموسیانین باعث تغییر رنگ بین شکل بدو ن اکسیژن مس (ا)بی رنگ و شکل اکسیژن دار مس (اا) آبی رنگ می شود .
هموسیانین در انواع نرم تنان مانند حلزون ،صدف خوراکی ،اُختاپوس و بند پایان مانند خرچنگ ها و عنکبوت ها و خرچنگ های دریایی وجود دارد .
وانادیوم کروماگن یا همووانادین: نوعی رنگدانه خونی دیگر که بطور طبیعی وجود دارد وانادیوم کروماگن یا همووانادین است که در سلولهای خونی تونیکیت متعلق به خانواده Ascidiidae یافت می شود . در این رنگدانه به جای آهن ،وانادیوم وجو دارد . وجود این ماده در سلولهای کوچک موسوم به وانادوسیت باعث می شود تا خون این جانوران سبز کم رنگ شود . هر چند که ممکن است در حضور اکسیدهای مختلف وانادیم به آبی یا نارنجی تغییر کند .
کلرو کرورین : این ماده نوعی رنگدانه تنفسی است و در انواعی از کرم های لوله ای (پر تاران) وجود دارد که کلرو کرورین نامیده می شود . کارایی این رنگیزه تنفسی 25درصد کارایی هموگلوبین است . این رنگدانه در حالت رقیق سبز رنگ و در غلظتهای بالا قرمز روشن است .
هم اریترین نوعی رنگدانه تنفسی اهن دار است که در خون برخی از کرم های دریایی مانند بعضی از نماتودها و کرم های حلقوی و بازو پایان یافت شده است و کارایی آن کمتر از هموگلوبین است . این رنگدانه در حالت اکسیژن دار به رنگ صورتی روشن یا بنفش است و در حالت بدون اکسیژن بی رنگ است .
منبع :رشد آموزش زیست شناسی
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: دانستنی ها ، ،
برچسبها: